О.Дaшбалбар 
 
ЭЛЕГИЯ 

Цэв хүйтэн уруулаар би чамайг үнсэж Үхлийн тэмдэг духан дээр чинь дарна Цэцэгс айн түгших нам гүм шөнөөр 
Үүдэн дээр чинь би агч модны навч хадна. 

Цагаан гантигт дуу хоолойг чинь шингээж 
Цасан ширхэгт бүлээн амьсгалыг чинь сүлнэ. 
Боржин чулуунд бодол санааг чинь үлдээж 
Борооны дусалд зөөлөн харцыг чинь уусгана.  

Үхлийн шувууд буцахуй, үсийг чинь самнаж өгнө 
Үүр цайхын алдад, чихийг чинь цоолж үднэ. 
Хурмаст тэнгэр чичигнэн дооглох агшинд 
Хувцасыг чинь хүйтэн өглөөний агаар болгоно.&nbs...

О.Дашбалбар

 

"ЦӨХРӨЛ" ХЭМЭЭХ ШҮЛГИЙН АЙМАГ

 

1

Улайрах тэнгэрийн хаяаг ширтэхээрээ дарсанд халсан хүн шиг болох юм.

Уйдамгүй мөнх ногоон уулсаа харахаар үхэлд хүртэл итгэмээргүй болох юм.

Цэнхэрлэх гол мөрнийг үзэхээрээ цээжин дотор ногоо ургах шиг болох юм.

Цэцэглэх моддын мөчрииг харахаар Үлгэр домог ч үнэн л санагдах юм.

Үргэлж хуурамч нөхдөө бодохлоор үтэр түргэн үхмээр байх юм.

Үйлийн үртэй дайснуудаа бодохлоор Үүрд мөнх амьдармаар байх юм.

 

2

Юунд ч гайхахаа больжээ, би

Өвлөөр бороо орох юу ч биш,

Өдрөөр харанхуй болох юу ч биш,

Тэнэгүүд ...

Хургаагийн Сүглэгмаа

 

САРТАЙ ШӨНИЙН АЯЗ

 

Тэнгэрлэг ариун бүүвэй дэрлэж

Тэрэлжийн талд сарны туяа асгарна

Тэндээс л миний мэддэг дуу бүхэн эхлэх шиг Тэрлэгний минь энгэрт салхи ч орох зайгүй ээ

 

Сая л бие биеэ үзсэн шиг

Саахалтын хүүхдүүд бөгцөг нясалж

Цахлай гүрвэл хоёр амрагламаар

Цагаахан урсгалт Уртын гол санаашрангуй

 

Элстэй Цахиуртын хөндийд сар өеөджээ

Ээжийн минь ингэн зэл сартай байгаа

Эрххэн үрийн минь хацрын хонхорт сар дүүрэн хоножээ

Энэ шөнийн сүүдэр нь хүртэл саруулхан байгаа

 

1991 он

 

НҮҮДЭЛ номноос 

...

Хургаагийн Сүглэгмаа: НУТГИЙН НУУР

 

Жирмийн сүлжээ шиг шувуудын чуулган бууж мордсон

Живхэрч хоносон морьдын амьсгалд бүлээнээрээ шингэсэн

Жил жилийн саалтад ирэлгүй удсанд гоморхоогүй ч Жижигхэн ижийтэй минь зүүдэлж хоносон Хар нүдэн

Миний нутгийн нуур аа

 

Дэргэд нь сууж хээрийн цай буцалгахад

Дэндүү холоос өвгөд минь ирээд хуучлах шиг

Дэрр хийж нисэх шувуудын зэллээ нь хүртэл

Дэлхий нар хоёрыг бүтэн байлгах гэж хэлхсэн Миний нутгийн нуур аа

 

Даахин сэвлэг шиг элсэн ширхгээ

Даарчих вий гэж намартаа нэг эгшдэг

Далай зэрэглээн дундах ганц усан дусал

...

М.ГОРЬКИЙ

 

МАРКОГИЙН ДОМОГ

 

Лусын дагина шугуйд амьдарч

Голын усанд шумбадаг байжээ.

Залуу дагина гэнэ алдаж

Загасчны торонд гэнэт оржээ.

 

Мань загасчид түүнээс сүрдэвч

Марко хархүү огтхон ч айсангүй.

Үзэсгэлэнт дагиныг тэврэн авч  

Үлэмжийн дотно үнсэн таалжэ.

 

Лусын дагина уяхан мөчир шиг

Лужир гарын нь аясаар туялзан

Хархүүгийн нүдийг цоортол ширтээд

Хачин маягтай битүүхэн инээжээ.

 

Өдөржин ингэж Марког таалаад

Үдшийн бүрийгээр алга болжээ.

Үзэсгэлэнт дагиныг мөрөөдөн гансарч

Өчүүхэн Марко уйтгарт унажээ.

 

Өргөн Д...

 Хураагийн сүглэгмаа:хөөдөөгөө би санаж байна

 

Хавар яаруухан ирж

Намар тайвуухан буцах нутагт

Хэдэн бор болжмор залан дээрминь өвөлжөөд

Хэрсүү бор жаалуудаасзэнзийрхэн өнжөөд

Тором тамгалсан залуусындээлийн хормойд орооцолдон

тамга халаасан галын бууралутаа суунаглаад

Бодол минь хүртэлбэтгэрсэндээ

Ботгон зэлний түйрэм үнэрлэхгэж өндөлзөөд

Хөөдөөгөө би санаж байна

 

Салаа гурван овооны голдманан буух нь

Сайхан бороотой өдөрагаатайгаа хуучлах шиг

Садран задран урсах гурванголын уулзвар

Санан санан уулзах ижий бидхоёр шиг ээ

Tтэнэмэл нүд бэлчиж үл хүрэхгазраас

Тэнгрийнийн хаяа сөхөж амар байнауу гэмээр

Тэнтэр ту...

Х.СҮГЛЭГМАА:НУТАГИЙН ЧУЛУУ

бүдрэхдээ би адган уйлж
бүдрүүлсэндээ чулууд гэмшин байсан
бүрэнхий дундуур зовлон үүрч гэлдрэхэд
бүгээн өдөр бүдрүүлсэн цахиур нь хүртэл түшсэн

тээглээд унахад ээжийн зэм шиг санагдах
тэртээ холоос эргэж хараад хоргодох
тэрсүүдхэн өссөн араншин бүхнийг нь танихдаа
тэвэг шиг толгодынхоо чулуу бүхэн нь
нүд байсныг мэдэрнэ
 ...

Х.СҮГЛЭГМАА: АЛТАЙ ХАНГАЙН УУЛС

-дуучин адарсүрэнд зориулав

 

Арван хэдэн насандаа

миний сонссон хоёрхон дуучин

адраа , агаа хоёр минь ,

тэгээд алтай хангайн уулсыг шүү

 

 

их хотын гудманд бүрсгэрхэн царайг нь хараад

ийм хүн байдаг юм уу гэж тантай би уулзав

эрт багын дурдатгал сураг алсад одоод

энэ цагын бурхад нүүр буруулсан мэт санагдана

 

улаан хамбан дээл ноосон хөх малгай

уранхай муу гутал хуучин баян хуур

ус нутгаараа шүтэж ирсэн дуучин минь

уйтай бүүдгэрхэн харцаа урд минь дэвсэж зогсоно

архинд орсон гэнээ өнөө муу адраа

алив миний хүү таарвал агаадаа нэг хэлээрэй

арав таван цаас ,мал хуй гээд

амьд хүнд...

Х.Сүглэгмаа: Говийн намхан толгодод бороо орж байна

Гомдсон хүүхэд шиг тэнгэр уясаж
Голдуу зүүнээсээ сэвэлзсэн салхи эргэж
Голдоо хүртэл эгшсэн газрын хормой дэвтээж
Говийн намхан толгодод бороо орж байна

Аргадаж, аргаа барсан талд
Алсын уулсыг дайвалзтал бороо орж байна
Аашилж аминчлах орчлонгийн араншинг
Алийг нь ч тоолгүй
Алсын уулсыг дайвалзтал бороо орж байна
Говийн намхан толгодод бороо орж байна
 ...

Х.Сүглэгмаа: Ижийгээсээ би яасан ч хол явах юм бэ дээ

Санаж бий дээ гэж гуних
Сайндаа л доголон нулимстай шүлэг бичих
Саран наран хоёр шиг бие биедээ ганц атал
Сайхан Ижийгээсээ би яасан ч хол явах юм бэ дээ

Уулс өөрийгөө эгшээн байж гаргасан
Урсгал усны дусал бүрийг аргадсаар
Голын чулуу элдэг хорвоод
Ухаан хайр хоёроор чинь өөрийгөө түшүүлсэн хэрнээ
Уйлах минь хүртэл цөөхөн болсон санагдах юм
Ижий минь ээ

Ижийгээ санасан сэтгэл сэвэлзүүлсэн юм байлгүй
Энэтээх газрын салхинд уйлж нэг үзлээ дуулж бас үзлээ
Инж буурал цэцэгсийн үндэс навч хоёр
Ижлээ олж үзэлгүй эгшиж амжих хорвоод
Ижий минь мөнх юм шиг
Эсвэл ө...